Mamiliyoni a anthu omwe ali ndi inshuwaransi omwe ali ndi zaka zopuma pantchito ali ndi chidwi pa Disembala. Malinga ndi zomwe zanenedwa, lamulo lazamalamulo likuyembekezeka kutuluka mu Disembala.
Nkhani ziwiri zomwe zimadziwika bwino mu kafukufuku wa EYT ndi kuchuluka kwa masiku omwe agwiritsidwa ntchito, ndiye kuti, ndalama zomwe ziyenera kulipidwa komanso kumaliza kwa chaka.
Zikuwoneka kuti mamembala ambiri a EYT akwaniritsa zofunikira za masiku 5000 a SSK asanakwane 99 ndi masiku 7200 kwa amayi ndi masiku 9 zikwi kwa amuna ku Bag-Kur.
Pakadali pano, ambiri mwa mamembala a EYT omwe amaliza zofunikira zapakati pa 5000 ndi 5975 masiku, malinga ndi lamulo, ali ambiri.
Komabe, gawo lofunikira silinamalizebe zolipiritsa ndi chaka. Omwe ali ndi EYT awa adikirira chaka, koma pali njira zosiyanasiyana zomalizitsira ndalamazo.
KUKHALA BWANJI EYT?
Aliyense amene adayamba kugwira ntchito ndikulipira ndalama zolipirira polowa muchitetezo cha anthu kudzera pa SSK, Bağ-Kur, Retirement Fund kapena ndalama zakubanki isanafike Seputembara 8, 1999, anali wotanganidwa ndi zaka zomwe lamulo lokhazikitsidwa mu 1999.]
Mwanjira iyi, aliyense yemwe adayamba kugwira ntchito ngati inshuwaransi isanafike 8 September 1999 adakhala membala wa EYT. Komabe, sikokwanira kukhala membala wa EYT wopuma pantchito.
Ngakhale kubwerera ku mikhalidwe isanafike Seputembara 8, 1999, pali chaka komanso mikhalidwe yolipira yopuma pantchito. Malinga ndi izi, zaka 25 ndi masiku 5000 kwa SSK kwa amuna, zaka 20 kwa akazi ndi masiku 5000 kwa SSK, popanda zaka zofunikira.
Ku Bag-Kur, pali masiku 7200 kwa akazi ndi masiku 9000 kwa amuna. Mu Pension Fund, m’pofunika kulipira kuchotsedwa kwa zaka 20, mwachitsanzo, masiku 7200, kwa akazi ogwira ntchito m’boma, ndi kuchotsedwa kwa masiku 9000, mwachitsanzo, zaka 25, kwa antchito aamuna.
Ngakhale zitabwereranso ku lamulo lakale, izi ziyenera kukwaniritsidwa kuti mutha kupuma ngati membala wa EYT. Ngati zolipirira zomwe zidakhazikitsidwa mu Lamulo la 1999 zikugwira ntchito, ndikofunikira kumaliza malipirowo pakati pa masiku 5000 ndi 5975.
BONSI YA EYT YASOWEKA ICHITA: KODI IDZAMALIRIKA BWANJI?
Pa nthawiyi, amene atsala pang’ono kukwanitsa zaka adzadikira kuti zaka zawo zithe. Zaka 20 zapita kwa akazi. Zaka 25 za amuna zidzatsirizidwa ndi 8 September 2024.
Komabe, sikokwanira kudikira kusowa kwa umafunika. Pali njira zina zomalizitsira ndalama zomwe zikusowa ndikupuma ngati wogwira EYT.
1-Ngongole yankhondo:
Kwa amuna omwe ali ndi inshuwaransi omwe akusowa malipiro, palinso mwayi wowamaliza ndi ngongole zankhondo. Amuna amatha kugula masiku onse omwe amakhala ku usilikali ndikuwonjezera ku malipiro awo opuma pantchito. Chifukwa chake, munthu wa inshuwaransi yemwe ndalama zake zimasokonekera kwa EYT atha kupeza malipiro motere.
Ngati ntchito ya usilikali ikuchitika inshuwaransi isanachitike, phindu lina limapezeka pochotsa tsiku la ntchito komanso tsiku la ngongole.
2- Ngongole yobadwira:
Pali kuthekera kobwereketsa kwa amayi omwe ali ndi inshuwaransi ndi ndalama zomwe zikusowa. Ana okwana 3 obadwa pambuyo pa inshuwalansi ali ndi ufulu wobwereka ndalama.
Kwa mwana aliyense, zaka ziwiri, kapena masiku 720, zitha kupezedwa. Chifukwa chake, mayi yemwe ali ndi ngongole ndi ana atatu atha kupeza masiku 2160 ndikumaliza kuphonya kwake kuti akhale membala wa EYT. Mukafuna nthawi yayitali, m’pamenenso mutha kubwereka.
3- Bonasi ndi chitsitsimutso:
Pozindikira kukula kwa EYT, nzika zomwe zagwira ntchito za inshuwaransi kuchokera kumabungwe osiyanasiyana zimawunikidwanso.
Mmodzi mwa iwo ndi Bağ-kur. M’nkhaniyi, ngati nzika zomwe zatsegula bizinesi kapena kukhala ogwirizana nawo pakampani sizinalipire ndalama zawo m’mbuyomu, masiku awo amazizira ndipo ngongole zawo zimachotsedwa.
Komabe, ndizotheka kubwezeretsanso masiku oundanawa ndi dongosolo lachitsitsimutso. Iwo omwe akufuna kutsitsimutsa masiku awo apitawa akhoza kutenga masiku awo onse polipira malipiro omwe ali nawo panopa ndikuwonjezera ku malipiro awo.
4-Inshuwaransi ngati mukufuna:
Okhala ndi inshuwaransi omwe sangapeze mwayi wogwira ntchito atha kubweza ndalama zomwe akusowa potenga inshuwaransi yosankha.
Inshuwaransi yosankha, yomwe imayamba ndi pempho ku SSI, imalandira masiku 30 mwezi uliwonse. Kukhala nzika yaku Turkey kwazaka zopitilira 18 ndikukhala ku Turkey ndikokwanira.
Mfundo yofunika kuzindikirika apa ndikuti ndalama zomwe ziyenera kuperekedwa siziyenera kutenga masiku 1261, ndiko kuti, zaka 3.5. Chiwerengerochi chikapyola, akaunti yopuma pantchito imapangidwa molingana ndi Bağkur, popeza inshuwaransi yosankha ili mkati mwa Bağ-Kur.
5- Kulembetsa ndi kutsimikiza kwa ntchito:
Kuthekera kwina kwa mamembala a EYT omwe akusowa ndalama zambiri ndi mlandu wotsimikizira ntchito. Omwe anali ndi inshuwaransi m’mbuyomu koma omwe malipiro awo sanalipidwe kapena sanalipidwe konse, kapena omwe adalembedwa ntchito popanda inshuwaransi, akhoza kulembetsa masiku ano popanga chitsimikiziro chautumiki ndikuchotsa tsiku lolowera.
Ngakhale kuti lamulo loletsa malire silikuganiziridwa kwa iwo omwe inshuwaransi yawo imapangidwa ndipo ndalamazo sizilipidwa, pali lamulo loyang’ana kumbuyo kwa omwe adalembedwa ntchito mwamwayi.
6- Kupuma pang’ono ndi masiku 3600 (zaka 10) premium:
Malinga ndi malamulo athu, nzika zomwe zinali ndi inshuwaransi pamaso pa 8 September 1999 ndipo zophimbidwa ndi EYT zili ndi mwayi wopuma pantchito ndi masiku 3600, ndiye kuti, ndi malipiro a chaka chimodzi.
Ngati palibe mwayi womaliza malipiro okwanira, masiku 360/0 ndi okwanira kupuma pantchito. Apa, zinthu zitatu ziyenera kukwaniritsidwa kuti munthu apume pantchito.
Choyamba, nthawi ya inshuwaransi iyenera kumalizidwa mpaka zaka 15. Komabe, lamuloli likukwaniritsidwa kwa aliyense amene anali ndi inshuwaransi pasanafike September 8, 1999.
Kachiwiri, masiku 3600 olipidwa amafunikira kulipidwa mkati mwa 4A (SSK). Chachitatu, amafufuzidwa kuti akazi ali ndi zaka zoposa 50 ndi zaka 55 mwa amuna.
Zilizonse mwazinthu zitatuzi zomwe zimatha kumapeto, zaka zopuma pantchito zimatsimikiziridwa malinga ndi tsikulo.
gwero: SABAH NEWSPAPER
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]